Hoe uw inkomsten optimaliseren en minder belastingen te betalen door middel van auteursrechten in 2021?

Wist u dat het legaal perfect mogelijk is om uw belastingtarief te verlagen door een optimalisatie van uw vergoeding door middel van een overdracht van auteursrechten?

Momenteel bestaat er in België een bijzonder voordelige belastingregeling voor een vergoeding door middel van auteursrechten.

En of u nu loontrekkende of zelfstandige bent, u kunt er van genieten.

De gunstige regeling is mogelijk gemaakt door de dienst ruling of voorafgaandelijke beslissingen (een afdeling van de FOD Financiën hierna afgekort als de “FOD Fin.”) die gedurende de laatste 10 jaar een aantal beslissingen heeft genomen die bepalen hoe de auteursrechten fiscaal worden behandeld. 

De beslissingen van de dienst ruling zijn bindend voor een individueel geval. 

Maar de principe’s die vervat zijn in de individuele beslissingen worden in principe gevolgd door de financiele administratie in andere gelijkaardige dossiers.

In dit artikel verneem je:

• wat precies het fiscaal voordeel van een auteursrechtenvergoeding inhoudt,

• wat de werkelijke belastingvoet is na toepassing van het fiscaal voordeel en 

• wie ervan kan genieten.

Vergoeding door overdracht van auteursrechten: een uiterst aantrekkelijk fiscaal regime 

Eerste fiscaal voordeel: een inkomen belast aan een fiscaal gunstige belastingsvoet van 15% 

In tegenstelling tot beroepsinkomsten die in België belast worden aan het progressief tarief van de personenbelasting (tot aan een belastingsvoet van 50% voor de bedragen die binnen de hoogste inkomensschijf vallen), worden inkomsten uit auteursrechten slechts belast aan een vast tarief van 15%. 

Waarom?

Omdat de inkomsten uit auteursrechten door de belastingadministratie worden beschouwd als roerende inkomsten (die onderworpen zijn aan een bronbelasting of roerende voorheffing) en niet als beroepsinkomsten.

De FOD Fin. is op grond van een omzetbrief (omzetbrief 36/2014 van 4 september 2014 n ° Ci.RH.231 / 631.675) van oordeel dat de toepassing van het gunstige belastingsregime inzake auteursrechten mogelijk is in het geval van een vervulling van de volgende twee voorwaarden:

1. het werk dient beschermd te zijn door de auteursrechten
2. de inkomsten dienen voor te komen uit de overdracht van de patrimoniale rechten met betrekking tot het beschermde werk.

De FOD Fin. vereist dat er een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds de vergoeding voor auteursrechten als auteur– inkomsten die voortvloeien uit de overdracht van de patrimoniale rechten met betrekking tot het werk (belastbaar als “roerende inkomsten”) – en de vergoeding die voortvloeit uit de uitoefening van de professionele activiteit (belastbaar als “beroepsinkomsten”).

De FOD Fin.  heeft in een aantal beslissingen duidelijk gesteld dat zij voorrang geeft aan de contractuele vrijheid tussen partijen. Dit betekent dat indien een schriftelijk document werd opgesteld met betrekking tot de overdracht van de auteursrechten in ruil voor een vergoeding op basis van een bepaalde verdeelsleutel de administratie hiermee rekening dient te houden tenzij dit document volledig in tegenstrijd zou zijn met de feitelijke situatie.

De FOD Fin. vereist  in elk geval dat de overdracht van de auteursrechten wordt vastgesteld door middel van een schriftelijke overeenkomst. Bij gebrek van het bestaan van een schriftelijke overeenkomst gaat de administratie ervan uit dat de overdracht van auteursrechten gratis is. 

Hieronder zijn enkele voorbeelden van prestatie’s waarin de administratie heeft aanvaard in dat een vergoeding in ruil voor de overdracht van auteursrechten mogelijk is:

• schrijvers van (wetenschappelijke) artikelen, auteurs,…:  auteursrechten vergoeding voor romans, gedichten, toneelstukken, wetenschappelijke of utilitaire teksten (bijvoorbeeld gebruiksaanwijzingen), 
• artiesten, reclamebureau’s, fotografen,…: auteursrechten vergoeding voor schilderijen, tekeningen, litho’s, gravures, foto’s, logo’s, of enige andere creatie in visuele vorm;
• muzikanten: auteursrechtenvergoeding voor muzikale composities van welke aard dan ook: liedjes, opera’s, jingles, beltonen voor mobiele telefoons,… ;
• regisseurs van documentaires, films, producenten van video’s, ontwikkelaars van videogames, makers van (non) fictie, documentaire’s of journalistieke reportages,  animatiefilms, 
  videogames,… ;
• andere gevallen waarvoor een auteursrechtenvergoeding werd aanvaard:  architecturale werken (modellen, tekeningen), creëren van software of code, powerpoint presentatie’s voor gebruik voor lezingen of conferentie’s door (professionele) sprekers.

Tweede fiscaal voordeel: principe van forfaitaire aftrek van beroepskosten tot 50%

Maar daar houdt de fiscale gunstregeling niet op. 

Er is nog een tweede niet onbelangrijk belastingvoordeel waarvan u kan genieten.

Het is immers niet het volledige bedrag aan geïnde auteursrechten dat wordt belast aan de bron (roerende voorheffing) maar het bedrag dat overblijft na aftrek van de werkelijke of forfaitaire kosten.

Tot aan een bedrag van 16.320€ aan auteursrechten staat de administratie toe dat een forfaitair tarief van 50% als vaste beroepskosten kan worden afgetrokken.

Voor bedragen tussen 16.320€ en 32.640€ bedraagt het vaste toegestane tarief van aftrek van forfaitaire beroepskosten 25%.

Dankzij de regeling van de forfaitaire kostenaftrek betaalt een persoon die niet meer dan 16.320 € aan auteursrechten ontvangt dus effectief slechts 7,5% belasting over deze vergoeding (voor de betaling van de gemeentelijke belasting: cfr. infra). 

Dit gunstig belastingtarief wordt verhoogd tot 11,25% voor de tweede schijf van het auteursinkomen tot een bedrag van 32.640€.

Boven de grens van 32.640€ is het niet langer toegestaan om forfaitaire beroepskosten af te trekken. 

Opgelet: deze bedragen hebben betrekking op aanslagjaar 2021 (inkomsten 2020) en worden jaarlijks geïndexeerd.

Wat is de werkelijke belastingvoet na toepassing van het fiscaal voordeel?

Het voordeel van het lage belastingtarief, gecombineerd met het bijkomend voordeel van de forfaitaire kostenaftrek, leidt tot een lage effectieve belastingvoet zoals hieronder aangetoond door middel van een concreet voorbeeld.

Wie komt in aanmerking voor een vergoeding in ruil voor overdracht van  auteursrechten? 

Auteursrechtenvergoeding voor werknemers

Werknemers kunnen effectief genieten van de gunstige fiscale regeling met betrekking tot auteursrechten, één van de domeinen waarin ik advies geef aan mijn klanten.

Of u nu een doorgewinterde computerprogrammeur bent, een gepassioneerd muzikant in dienst van een orkest, een creatief ingenieur of een wetenschappelijk onderzoeker: u kan in al die gevallen aanspraak maken op een (gedeeltelijke) vergoeding in auteursrechten op voorwaarde dat u in uw arbeidsovereenkomst een clausule tot overdracht van auteursrechten hebt opgenomen. Deze clausule dient de betaling van de overeengekomen compensatie en de vastlegging van een verdeelsleutel met betrekking tot de overdracht van auteursrechten vast te leggen. 

Bij gebreke van een dergelijke clausule wordt de overdracht van auteursrechten beschouwd als kosteloos overgedragen ten voordele van uw werkgever.

Voor “creatieve” werknemers mag het gedeelte dat als auteursrechtvergoeding wordt aanvaard door de fiscus in principe niet meer dan 22,5% van de totale brutovergoeding bedragen. In uitzonderlijke gevallen (afhankelijk van de jobinhoud en de mate van creativiteit die de job vereist) kan dit oplopen tot 25%.

Een bestaand salarispakket zou dus als volgt kunnen worden opgesplitst: 77,5% gewone bezoldiging (belast als “beroepsinkomsten”) en 22,5% vergoeding overdracht auteursrechten (belast als “roerende inkomsten”).

In tegenstelling tot een zelfstandige is de vergoeding die een werknemer ontvangt voor de overdracht van auteursrechten in het kader van zijn arbeidsovereenkomst onderworpen aan de betaling van sociale zekerheidsbijdragen (sinds 2014 wordt de auteursrechtenvergoeding beschouwd als een met een salaris gelijk gesteld voordeel).

Auteursrechtenvergoeding voor journalisten

Een alomverspreide toepassing van een vergoeding uit auteursrechten is het geval van journalisten. De FOD Fin. heeft in een aantal individuele gevallen aanvaard dat tot 50% van hun vergoeding in aanmerking kan komen voor een overdracht uit auteursrechten.

Dat journalisten in aanmerking komen voor een vergoeding uit auteursrechten klinkt wellicht logisch. 

Maar dit betekent niet dat andere beroepen geen aanspraak kunnen maken op een vergoeding uit auteursrechten.

Hieronder volgt een kort (niet limitatief) overzicht van een aantal beroepscategorien waarvoor de administratie heeft aanvaard dat ze in aanmerking komen voor het fiscaal gunstig regime van auteursrechten.

Auteursrechtenvergoeding voor zelfstandigen en bedrijfsleiders

In tegenstelling tot werknemers betaalt een zelfstandige geen sociale zekerheidsbijdragen op de auteursrechtenvergoeding. De auteursrechtenvergoeding is bijgevolg vrijgesteld van de betaling van sociale zekerheidsbijdragen wat het fiscaal regime bijzonder aantrekkelijk maakt voor zelfstandigen en bedrijfsleiders.

Naast de vrijstelling van de sociale zekerheidsbijdragen kan u als zelfstandige immers genieten van het lage belastingtarief van 15% en de forfaitaite kostenaftrek tot maximum 50% (tot aan een plafond van 16.320€ voor inkomsten verworven in 2020).

Auteursrechtenvergoeding voor professionele sprekers 

Ook de vergoeding betaald aan professionele sprekers voor een conferentie kan gedeeltelijk betaald worden in auteursrechten. De administratie heeft in een aantal individuele gevallen aanvaard dat tot 50% van hun vergoeding in aanmerking kan komen voor een vergoeding ten gevolge van een overdracht van auteursrechten.

Auteursrechtenvergoeding voor artsen

Ook artsen kunnen in aanmerking komen voor een vergoeding uit auteursrechten op grond van bijvoorbeeld (gepubliceerde) resultaten uit onderzoek en deelname (als spreker) aan (wetenschappelijke) congressen.

Auteursrechtenvergoeding voor artiesten en uitvoerende kunstenaars

Het fiscaal statuut van de vergoedingen van artiesten en uitvoerende kunstenaars in ruil voor de overdracht van auteursrechten is sedert de wet van 16 juli 2008 definitief geregeld want dit gaf aanleiding tot heel wat discussie’s. Het gaat om roerende inkomsten (art. 17, § 1, 5° WIB 1992) belast aan het forfaitair tarief van 15% (tot aan de grens van 61.200€/aanslagjaar 2020). 

Auteursrechtenvergoeding voor architecten

And last but not least: ook architecten kunnen een deel van hun vergoeding bekomen onder de vorm van auteursrechten. In haar jaarverslag van 2015 heeft de Rulingscommissie expliciet aangegeven dat architecturele werken kunnen worden beschouwd als auteursrechtelijke werken waarmee aan de belangrijkste voorwaarde voor het bekomen van een vergoeding uit auteursrechten is voldaan.