Dankzij de opkomst van telewerk is de manier waarop we werken fundamenteel veranderd.
De huidige situatie van werken op afstand – die nog een ganse tijd kan duren – kan een werkgever de indruk geven dat hij de autoriteit en de controle over zijn personeel langzaam maar zeker kwijtraakt.
Is dit werkelijk zo? Is deze bekommernis terecht of niet?
In deze blog zal ik hierover één en ander verduidelijken met name:
- wat de wettelijke basis is om op afstand een werknemer te controleren
- op welke wijze een werkgever de controle in de praktijk kan uitoefenen
- hoe de werkgever tegelijkertijd de privacy van zijn werknemer dient te respecteren
Bijlage aan bestaande arbeidsovereenkomst is aangewezen
Het basisprincipe blijft het bestaan van een arbeidsovereenkomst die de uitoefening van gezag en autoritieit van de werkgever vooropstelt tijdens de arbeidsuren. Dit maakt niet uit of het nu thuis is of in de lokalen van de onderneming want het principe van de uitoefening van gezag en autoriteit is en blijft één van de essentiele elementen van de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer.
Teneinde structureel telewerken mogelijk te maken is een bijlage aan de arbeidsovereenkomst vereist die een aantal verplichte vermeldingen dient te omvatten zoals uiteengezet in één van mijn blog post over telewerken post-COVID-19.
Een van deze vermeldingen is de arbeidsduur, meerbepaald het aantal dagen en uren dat de werknemer beschikbaar dient te zijn. In het geval van structureel thuiswerk is dit de periode waarbinnen de werkgever het recht heeft om zijn autoriteit op de werknemer – vanop afstand – uit te oefenen.
De bijlage of de bestaande arbeidsovereenkomst dient eveneens de (technologische) middelen te vermelden waarop de werkgever beroep kan doen om de controle uit te oefenen. Dit laatste is essentieel om het recht van privacy van de werknemer te respecteren.
De werkgever dient dus niet enkel de arbeidsperiode te respecteren maar evenals de middelen die hij ter beschikking heeft om de controle uit te oefenen.
Op welke wijze kan de werkgever de controle in de praktijk uitoefenen?
Net zoals binnen het kader van een “klassieke” contractuele arbeidsovereenkomst kan dit gebeuren via telefoon, e-mail, internetverbinding, timesheets, rapportering op geregelde tijdstippen, …
Dit geldt des te meer in het geval van thuiswerken aangezien door de constante evolutie van de technologie de werkgever beschikt over een arsenaal aan electronische online communicatie en informatica systemen die een controle op afstand perfect mogelijk maken.
Teneinde de privacy van de werknemer te respecteren dient de werkgever echter de werknemer van het gebruik en de wijze van controle aan de werknemer voorafgaandelijk te informeren(= de toepassing van het transparantiebeginsel zoals bepaald in de CAO nr. 81 van 26 april 2002).
Telewerk : Hoe de privacy van de werknemer te respecteren?
Essentieel is hierbij dat de werkgever de bepalingen van de COA nr. 81 van 26 april 2002 met betrekking tot de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de werknemers ten opzichte van de controle op de electronische on-line communicatiegegevens naleeft en in het bijzonder de daarin opgesomde rechtsprincipes inzake transparantie, proportionaliteit en finaliteit van de genomen maatregelen tot controle respecteert.
Tot slot: de werkgever heeft steeds het recht om controle en autoriteit uit te oefenen op een werknemer, zelfs op afstand binnen een thuisomgeving, binnen de overeengekomen arbeidsperiode’s door het gebruik van de nieuwste electronische communicatiesystemen mits dit voorafgaandelijke aan de werknemer werd gecommuniceerd en respect van de principe’s tot bescherming van de privacy van de persoonlijke levenssfeer van de werknemers zoals vastgelegd in COA nr. 81 van 26 april 2002.
Het is hierbij sterk aan te raden om dit vast te leggen in een bijlage aan de arbeidsovereenkomst teneinde de controle op een correcte wettelijke en contractuele basis te kunnen uitoefenen.
English